در باب جامعه شناسی تاریخی

Authors

مجید کافی

abstract

یکی از پدیده های علمی در نیمه ی دوم قرن بیستم، ظهور مطالعات میان رشته ای در محافل علمی است. مطالعات میان رشته ای علی رغم کارآمدی بالا در راستای پیشرفت علم، مسائل و مشکلاتی را برای دانشمندان به همراه داشته است. اختلاف در تصدّی این مطالعات از جمله ی این مسائل و مشکلات است. این مشکل در مورد مطالعات میان رشته ای تاریخ و جامعه شناسی نیز وجود دارد. در این مقاله پس از ارائه ی تعریفی از جامعه شناسی تاریخی، راه حلی برای رفع این مشکل پیشنهاد شده است. براساس این راه حلّ، چنانچه جامعه شناس برای فهم پدیده های اجتماعی زمان خود، به بررسی تاریخ پدیده ها و مسائل اجتماعی بپردازد، «جامعه شناسی تاریخی» شکل می گیرد; امّا اگر مورّخ برای فهم بهتر وقایع تاریخی از نظریه های اجتماعی استفاده کند، «همکاری تاریخ و نظریه های اجتماعی» شکل خواهد گرفت. طبق این بیان، جامعه شناسی تاریخی مطالعه ی جامعه و پدیده های اجتماعی و دگرگونی های آنها در بستر زمان بوده و بر این باور است که ساختارهای اجتماعی کنونی و شیوه های جدید کنش متقابل اجتماعی را نمی توان بدون یک چشم انداز تاریخی مورد بررسی قرار داد; امّا در همکاری تاریخ و جامعه شناسی، هدف مطالعه ی وقایع تاریخی است و از آن جا که تاریخ از علوم مصرف کننده است، می توان با استفاده از نظریه های جامعه شناسی، گذشته را به نحوی تفسیر کرد که گذشتگان نمی توانستند.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

بینش جامعه شناسی تاریخی

در مقالۀ حاضر بینش حاکم بر جامعه شناسی تاریخی را بررسی کرده ایم و برآنیم تا قابلیت های آن را در تحلیل ماهیت تحولات اجتماعی آشکار کنیم. برای این منظور از روش کتاب خانه ای برای استخراج محتوای بینش جامعه شناختی تاریخی استفاده کرده ایم. یافته های تحقیق نشان می دهند زمینه های اجتماعی و فکری بینش جامعه شناسی تاریخی از قرن نوزدهم در دو حوزۀ تاریخ و جامعه شناسی شکل گرفت. باوجود تمایز سنتی حاکم بر علوم ...

full text

جامعه شناسی تاریخی و دیالکتیک تجدد در ایران

:«جامعه‌شناسی تاریخی» با برقراری پیوند بین جامعه‌شناسی و تاریخ، ظرفیت خاصی برای تبیین پدیده‌ها و مسائل اجتماعی ایجاد کرده است. «تاریخ اکنون» به مثابه نوعی جامعه‌شناسی تاریخی، با رویکردی تاریخی به تحلیل «وضع موجود» می‌پردازد. این مقاله با عطف توجه به رابطه شناخت اجتماعی با تاریخ، با به کارگیری الگوی تحلیل ساخت‌مندی، خوانشی از جامعه‌ی اکنون ایران انجام می‌دهد. این خوانش بیانگر نق...

full text

درآمدی بر جامعه شناسی تاریخی تقاضای اجتماعی آموزش در ایران

هدف این بررسی، تبیین جنبه‌های تاریخی تقاضای آموزش در ایران و تحلیل عوامل مؤثر بر این تقاضا در بستر زندگی اجتماعی ایرانیان است. پرسش اصلی تحقیق حاضر متمرکز بر تفسیر رویکرد توده مردم (Crowd) در قبال آموزش است. این پژوهش به روش کیفی است و داده‌های آن با روش اسنادی گردآوری شده است. این بررسی به‌طورکلی نشان داد که اولاً از مفهوم «تقاضای آموزش» در تعریف نوین (به‌مثابه بستری برای شکل‌گیری منابع انسانی)...

full text

جامعه شناسی تاریخی دوران بعثت

جامعه شناسی تاریخی سبب شناخت بستر، زمینه و ساختار اجتماعی یک جامعه در گذشته می شود که اعمال و کنش های تاریخی در قالب آنها صورت گرفته اند; شناختی ارائه می کند که شکاف ها و کاستی های موجود در مدارک و شواهد مورخان را برطرف می سازد و موجب پالایش و پیشرفت نحوه تفکر و روش های مورخان درباره جوامع گذشته می گردد. ارزیابی هایی درباره روند تاریخ بر حسب عناصر اساسی و نیروهای غیرشخصی ارائه می کند که برضد دی...

full text

در باب جامعه شناسى تاریخى

یکى از پدیده هاى علمى در نیمه ى دوم قرن بیستم، ظهور مطالعات میان رشته اى در محافل علمى است. مطالعات میان رشته اى على رغم کارآمدى بالا در راستاى پیشرفت علم، مسائل و مشکلاتى را براى دانشمندان به همراه داشته است. اختلاف در تصدّى این مطالعات از جمله ى این مسائل و مشکلات است. این مشکل در مورد مطالعات میان رشته اى تاریخ و جامعه شناسى نیز وجود دارد. در این مقاله پس از ارائه ى تعریفى از جامعه شناسى تاری...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
روش شناسی علوم انسانی

Publisher: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه

ISSN 1608-7070

volume 11

issue 42 2005

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023